Lawenda - wysiew nasion, rozmnażanie i sadzonki

Zobacz także

Lawenda - wysiew nasion, rozmnażanie i sadzonki

W ostatnich latach lawenda stała się w naszym kraju jedną z najbardziej lubianych roślin ozdobnych. Latem na balkonach, tarasach i w ogrodach można nawet spotkać kilka jej gatunków: lawendę wąskolistną zwaną leż lekarską (Lavandula angustifolia), lawendę francuską (L. stoechas) czy lawendę hiszpańską (L. dentata), ale w naszym klimacie szansę na przezimowanie ma tylko lawenda wąskolistna.

Lawenda wąskolistna

Lawenda wąskolistna jest bylinową krzewinką, o uroczych, fioletowych, niebieskich, różowych lub białych kwiatach (w zależności od gatunku i odmiany). Jej ojczyzną są obszary Morza Śródziemnego, dlatego najlepiej czuje się w cieplejszych rejonach naszego kraju. Jako jedyna może przetrwać zimę w gruncie, ale tylko wtedy, gdy jest posadzona na dostatecznie ciepłym oraz osłoniętym stanowisku i dodatkowo okryta warstwą liści, stroiszu lub włókniny. Na szczęście lawenda należy do roślin, których rozmnażanie nie jest szczególnie trudne, dlatego przemarznięte egzemplarze łatwo można zastąpić nowymi. Młode rośliny można pozyskiwać z nasion (generatywnie) lub sadzonek zielnych (wegetatywnie).

Rozmnażanie z nasion

Rozmnażanie lawendy za pomocą nasion jest najprostszym i najbardziej efektywnym sposobem uzyskania nowych roślin, chociaż ma też pewne wady. Rozmnażając lawendę tą metodą, musimy liczyć się z tym, że rośliny potomne w małym stopniu odziedziczą cechy egzemplarza matecznego, dlatego może się okazać, że zamiast spodziewanych, różowych kwiatów pojawią się np. fioletowe. Mimo to warto podjąć takie ryzyko, ponieważ dzięki nasionom w łatwy sposób uzyskamy dużą ilość sadzonek. Nasiona możemy zakupić w sklepie ogrodniczym lub zebrać z własnych, przekwitających roślin. Musimy jednak pamiętać, że nasiona są niezwykle małe i wyglądają jak drobniutkie, lśniące, okrągłe kuleczki, więc zbierając je musimy być bardzo ostrożni. Do prawidłowego wykiełkowania będą potrzebowały ok. 2- miesięcznego okresu stratyfikacji czyli przebywania w niskich temperaturach (optymalny zakres to ok. 0-4°C). Z tego względu dobrze jest wysiać je niedługo po zbiorze (najlepiej w listopadzie, umieszczając w gruncie na głębokość ok. 1 cm.) od razu na rozsadnik, zabezpieczony włókniną przed mrozem, a gdy wiosną młode siewki osiągną wysokość ok. 10 cm., wysadzić je od razu na miejsce (po 15 V). Można też umieścić nasiona w skrzyneczkach, wypełnionych mieszanką torfu z piaskiem i zimą na ok. 2- miesiące wystawić na zewnątrz, również osłaniając przed mrozami. Po tym okresie pojemniki z nasionami przenosimy do bardzo widnego pomieszczenia o temperaturze pokojowej i systematycznie podlewamy. Nasiona można również zmieszać z wilgotnym piskiem i w małym pojemniku umieścić w lodówce na ok. 2 miesiące, a następnie wiosną wysiać na rozsadnik. Nie powinniśmy się niepokoić, gdy nasiona nie kiełkują przez kolejne dni, ponieważ u lawendy proces ten może trwać naprawdę długo (nawet 2-5 tygodni). Uzyskane w ten sposób młode rośliny, na miejsce stałe możemy wysadzić w połowie maja, po przejściu wiosennych przymrozków i zahartowaniu siewek. Po raz pierwszy zakwitną jednak dopiero w następnym roku.

Uprawa lawendy

Rozmnażanie z sadzonek

Kolejnym sposobem rozmnażania lawendy jest sadzonkowanie pędów. Ta metoda jest trudniejsza od poprzedniej i daje mniejszą ilość roślin, ale za to gwarantuje zachowanie cech egzemplarza matecznego. Sadzonki pobiera się wiosną, ze zdrowych, dorosłych roślin, najlepiej podczas przycinania krzewinek, wybierając jedynie niezdrewniałe, zielone pędy, najlepiej o długości ok. 10 cm. i ucinając je wraz z piętką. Tak przygotowaną sadzonkę czyścimy z dolnych liści, końcówkę zanurzamy w ukorzeniaczu, a następnie umieszczamy w podłożu (mieszanka dobrej ziemi kwiatowej z piaskiem) na głębokość ok. 2 cm. Sadzonki nie mogą znajdować się w ziemi zbyt głęboko, gdyż zaczną szybko gnić, ani też zbyt płytko, ponieważ uschną. Nie powinny również być umieszczone w skrzynce bądź na rozsadniku zbyt gęsto, gdyż także zaczną zagniwać lub chorować (np. na choroby grzybowe). Lato powinny spędzać w przewiewnej szklarni lub inspekcie, osłoniętymi przed bezpośrednim słońcem. Zimę mogą natomiast spędzać już na zewnątrz, ale tylko pod warunkiem wysadzenia do gruntu wczesną jesienią i solidnego zabezpieczenia przed niskimi temperaturami (np. włókniną lub liśćmi).

Zagrożenia

W obu przypadkach największym wrogiem młodych roślin są niskie temperatury i to zarówno te zimowe jak i wiosenne, dlatego dobre zabezpieczenie sadzonek przed zimą i wiosennymi przymrozkami daje krzewinkom większą szansę na przeżycie. Niebezpieczna jest również duża wilgotność i zastałe powietrza, powodujące gnicie roślin oraz wystąpienie chorób grzybowych.

Lawenda - wysiew nasion, rozmnażanie i sadzonki

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła: „Działkowiec” 08/05 „Lawenda lekarska” str. 61dr hab. E. Osińska

czytaj dalej...